เคยสังเกตไหมครับว่าคนที่มีเปลือกตาหย่อน ทำให้ดูเหมือนตาหรี่เล็กลง ดูไม่สวยงามเกิดจากอะไร แก้ไขได้หรือไม่ อ.พญ.พิมพ์ขวัญ จารุอำพรพรรณ ภาควิชาจักษุวิทยา จะมาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับเรื่องนี้

        ภาวะเปลือกตาหย่อนหรือหนังตาหย่อน (dermatochalasis) เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แต่ที่พบบ่อยคือ เกิดในผู้สูงอายุ เนื่องจากหนังตามีความยืดหยุ่นมากขึ้นตามอายุที่มากขึ้น ทำให้สามารถหย่อนคล้อยลงมาได้ แต่ว่าในกรณีที่เป็นบุคคลทั่วไปที่ไม่ใช่ผู้สูงอายุ มักจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมหรือชาติพันธุ์ เช่น ในคนเอเชียที่มีตาชั้นเดียวและมีการสะสมของไขมันใต้ชั้นหนังตามาก ทำให้ชั้นหนังตาห้อยลงมาต่ำกว่าระดับ 

        ขนตา และโดยเฉพาะในผู้สูงอายุอาจพบภาวะเปลือกตาตก (blepharoptosis) และคิ้วตก (browptosis) ร่วมด้วยได้ ซึ่งต้องแยกสาเหตุเพราะวิธีการรักษาแตกต่างกัน

        สำหรับอาการของภาวะเปลือกตาหย่อน หนังตาส่วนเกินจะหย่อนคล้อยลงมา มักจะเริ่มจากทำให้ หางตาดูตกไม่สวยงาม หรือเดิมที่เคยดูเหมือนมีตา 2 ชั้นแต่ชั้นตาจะดูแคบลง พอเริ่มเป็นมากขึ้นจะดูเหมือนตาหรี่เล็กลงเรื่อย ๆ กลายเป็นตาชั้นเดียวแทน ถ้าเป็นมากอาจบดบังลานสายตาด้านข้างทำให้ใช้สายตาได้ลำบาก โดยเฉพาะเวลาขับรถแล้วต้องเปลี่ยนเลนอาจจะต้องใช้การหันศีรษะช่วย นอกจากนี้ ผู้ป่วยอาจจะมีอาการเมื่อยล้าหน้าผาก เนื่องจากใช้กล้ามเนื้อบริเวณหน้าผากช่วยยกเปลือกตาบนขึ้นตลอดเวลาจนกระทั่งอาจมีรอยย่นที่หน้าผากถาวรได้ ในบางกรณีขนตาอาจถูกหนังที่หย่อนกดลงและม้วนเข้าในทำให้กระจกตาตรงตาดำเป็นแผลหรือระคายเคืองได้ หากมีอาการตามนี้ให้รีบพบแพทย์

        ภาวะเปลือกตาหย่อนสามารถแก้ไขโดยการผ่าตัดเปลือกตา โดยเลือกตัดบริเวณหนังตาที่ห้อยย้อยลงมาออก รอยแผลผ่าตัดจะซ่อนอยู่ตรงบริเวณชั้นตา (ถ้ามี) ระหว่างการผ่าตัดอาจจะมีการนำไขมันส่วนเกินที่ทำให้หนังตาอูมออกได้ด้วย ก่อนที่จะเย็บปิดแผลตรงชั้นตาให้สวยงามและมีความเป็นธรรมชาติ อาจทำร่วมกับการผ่าตัดตาทำตาสองชั้นได้ ผู้ป่วยจะมีอาการบวมหรือเขียวช้ำบริเวณที่ผ่าตัดประมาณ 2 – 3 อาทิตย์ หลังจากนั้นอาการจะดีขึ้นและกลับมาใกล้เคียงปกติ ซึ่งจะเข้าที่จริง ๆ อย่างน้อย 3 เดือน

        หลังผ่าตัดควรรับประทานยาหรือทายาตามคำแนะนำของแพทย์ และควรระวังไม่ให้แผลถูกน้ำ เหงื่อหรือสิ่งสกปรกเปรอะเปื้อนเพราะอาจทำให้แผลติดเชื้อได้ แพทย์จะนัดมาทำการตัดไหมประมาณ 1 อาทิตย์หลังผ่าตัด หลังจากนั้นยังไม่ควรขยี้ตาเพราะจะทำให้แผลเปิดได้ รวมถึงมาพบแพทย์ตามนัดทุกครั้งเพื่อติดตามดูอาการ