ออกอากาศ : วันที่ 11 พฤศจิกายน 2561  เวลา 13.50 น. (โดยประมาณ) ณ สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7
เรื่อง: โรค APS ในสตรีตั้งครรภ์
บทคัดย่อ:

        ปัญหาสำคัญของสตรีตั้งครรภ์โดยเฉพาะในช่วงแรกของการตั้งครรภ์ คือ ภาวะแท้งบุตร ซึ่งจัดได้ว่าเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและมีโอกาสเกิดขึ้นได้ในสตรีตั้งครรภ์ทุกคน หนึ่งในสาเหตุของการแท้งซ้ำ ๆ ติดต่อกันที่พบได้ คือ โรค APS รศ.นพ.กุศล รัศมีเจริญ ภาควิชาสูติศาสตร์ - นรีเวชวิทยา จะให้รายละเอียดเกี่ยวกับโรคนี้ 

        โรค APS ย่อมาจากคำว่า Antiphospholipid Syndrome หรือถ้าแปลเป็นภาษาไทยก็คือ กลุ่มอาการต้านฟอสโฟไลปิด จัดเป็นโรคความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันทำลายตนเองชนิดหนึ่ง (หรือเรียกว่า Autoimmune) ซึ่งเกิดจากการที่ร่างกายสร้างสารภูมิต้านทานไปกำจัดสารที่เรียกว่าฟอสโฟลิพิด ซึ่งฟอสโฟลิพิด คือ สารจำพวกไขมันที่เป็นส่วนประกอบสำคัญของเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย โดยกลุ่มเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้ ได้แก่ เพศหญิง เพศหญิงจะมีโอกาสเป็นมากกว่าเพศชาย หรือในคนที่เป็นโรคความผิดปกติของระบบภูมิคุ้ม กันทำลายตนเอง (หรือเรียกว่า Autoimmune) เช่น โรค S.L.E. ก็จะมีโอกาสพบโรคนี้ร่วมด้วยได้ หรือในบางรายที่เป็นโรคติดต่อบางชนิด เช่น โรคซิฟิลิส หรือแม้กระทั่งในรายที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคนี้ก็จะมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคนี้หรือภาวะนี้เพิ่มขึ้นได้

        โดยทั่วไป ผู้ที่เป็นโรคนี้จะมีความเสี่ยงของการเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด ไม่ว่าจะเป็นหลอดเลือดดำหรือหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ทั่วร่างกาย โดยอาการจะขึ้นอยู่กับว่าการเกิดลิ่มเลือดอุดตันไปเกิดกับหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงอวัยวะใด แต่สำหรับในสตรีตั้งครรภ์ โรคนี้จะส่งผลกระทบในทางลบกับการตั้งครรภ์ ไม่ว่าจะเป็นสาเหตุของการทำให้เกิดการแท้งซ้ำซาก หรือเป็นการแท้งที่เกิดขึ้นเองติดต่อกันสามครั้ง หรือในรายที่การตั้งครรภ์ดำเนินต่อไปได้ก็จะเกิดปัญหา ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของภาวะทารกเจริญเติบ โตช้าในครรภ์หรืออาจจะรุนแรงถึงขั้นทำให้ทารกในครรภ์เสียชีวิตได้ หรืออาจจะเพิ่มความเสี่ยงของภาวะการคลอดก่อนกำหนด และภาวะครรภ์เป็นพิษได้

        การวินิจฉัยโรคนี้ทำได้โดยการอาศัยประวัติและอาการดังที่กล่าวแล้วข้างต้น ร่วมกับการเจาะเลือดส่งตรวจทางห้องปฎิบัติการเพื่อหาสารภูมิต้านทานต่อสารฟอสโฟไลปิด โดยจะต้องตรวจพบความผิดปกติของค่าเลือดสองครั้งห่างกัน 12 สัปดาห์

        ในส่วนของการรักษา ในรายที่เป็นโรคนี้และมีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น แพทย์จะทำการให้ยาในกลุ่มแอสไพรินขนาดต่ำรับประทานร่วมกับการฉีดยาในกลุ่ม heparin ซึ่งเป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดไปตลอดการตั้งครรภ์ เพื่อให้ได้ผลลัพท์ของการตั้งครรภ์ที่ใกล้เคียงกับคนปกติให้มากที่สุด

        สำหรับผู้หญิงที่ตรวจพบว่าเป็นโรคนี้แล้วมีการวางแผนที่จะตั้งครรภ์หรือตรวจพบว่าตั้งครรภ์แล้วแนะนำให้รีบไปปรึกษาสูติแพทย์ เพราะว่าการดูแลรักษาจะเป็นการดูแลรักษาร่วมกันระหว่างสูติแพทย์กับอายุรแพทย์ทางโลหิตวิทยา เพื่อให้ผลลัพธ์ของการตั้งครรภ์ใกล้เคียงปกติมากที่สุด  

กลับสู่หน้ารายการโทรทัศน์พบหมอศิริราช