เพราะเหตุใด วัยรุ่นไทยถึงมีปัญหาทางพฤติกรรมอารมณ์มากขึ้น เราจะช่วยเหลืออนาคตของชาติให้เติบโต ด้วยคุณภาพชีวิตที่ดีได้อย่างไร พบคำตอบจาก รศ.พญ.สุพร อภินันทเวช ภาควิชาจิตเวชศาสตร์
สาเหตุสำคัญที่ทำให้วัยรุ่นไทย มีปัญหาทางพฤติกรรมหรืออารมณ์นั้น มาจาก 2 ส่วนใหญ่ๆ คือ สภาพแวดล้อมและการเลี้ยงดู ด้านสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป เช่น สื่อเทคโนโลยีต่าง ๆ ทำให้เด็กได้รับข้อมูลทั้งดีและไม่ดีได้ตลอดเวลา เด็กอาจแยกแยะไม่ถูกว่าควรทำตามหรือไม่ทำตาม พ่อแม่จึงมีส่วนสำคัญต่อการเลี้ยงดู ประคับประคอง อบรมสั่งสอน ชี้แนะลูกตามสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม
การเลี้ยงดูส่งผลต่ออารมณ์จิตใจของเด็ก นำไปสู่พฤติกรรมที่เหมาะสมหรือไม่เหมาะสมตามมา ถ้าพ่อแม่หรือ ผู้เลี้ยงดู เลี้ยงเด็กด้วยความรุนแรงทั้งการกระทำหรือคำพูด ไม่ค่อยใช้เหตุผล เด็กจะเกิดการเรียนรู้หรือเลียนแบบพฤติกรรมและอารมณ์ที่รุนแรงเช่นกัน หรือการเลี้ยงดูที่ขาดระเบียบวินัย ไม่ฝึกความอดทน รอคอย เห็นใจผู้อื่น เช่น การเลี้ยงดูแบบตามใจเด็ก ก็ทำให้มีปัญหาอารมณ์และพฤติกรรมได้เช่นกัน เพราะเด็กจะไม่ยอมอยู่ในกฎเกณฑ์ของสังคม ไม่อดทนต่อความขัดแย้ง หรือความไม่สบอารมณ์ และเอาแต่ใจตนเอง
เมื่อเด็กเข้าสู่วัยรุ่น จะมีการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน ซึ่งมีผลให้อารมณ์ฉุนเฉียวได้ง่ายขึ้น ถ้าหากพื้นฐานอารมณ์ดี ช่วงนี้ก็พอจะประคับประคองไปได้ แต่หากมีปัญหาอยู่ก่อนเล็กน้อย ช่วงนี้ก็จะเป็นช่วงสำคัญที่เด็กจะระเบิดอารมณ์ได้ตลอดเวลา เพื่อน เป็นจุดศูนย์กลางที่สำคัญของวัยรุ่น ถ้าวัยรุ่นได้กลุ่มเพื่อนดี ก็ชวนกันไปทำสิ่งดีๆ มีประโยชน์ต่อตนเองและสังคม แต่ถ้าได้กลุ่มเพื่อนมีปัญหา เช่น หนีเรียน ติดสารเสพติด มีเพศสัมพันธ์ในวัยเรียน ย่อมก่อปัญหาทุกข์ใจให้พ่อแม่อย่างยิ่ง
และเมื่อเกิดปัญหาทางอารมณ์หรือพฤติกรรม พ่อแม่อาจสังเกตอาการดังนี้คือ พฤติกรรมแยกตัว อยู่คนเดียว ไม่ค่อยพูด หรือมีอาการหงุดหงิด ขี้โมโห ต่างไปจากบุคลิกเดิม เป็นต้น
ดังนั้น การช่วยให้เด็กและวัยรุ่นไทยเติบโตไปเป็นบุคคลที่มีคุณภาพ จึงต้องการการเลี้ยงดูที่เหมาะสมจากพ่อแม่ ส่งเสริมให้เด็กทำงานเพื่อส่วนรวม แสดงความมีน้ำใจ แยกแยะสิ่งถูกผิด และมีระเบียบวินัยในครอบครัวเป็นเบื้องต้น เราอย่ามัวโทษสิ่งแวดล้อมว่าเป็นปัญหา แต่ควรเริ่มที่ครอบครัวของเรา ให้เด็กๆ มีภูมิคุ้มกันที่เหมาะสมต่อไป แต่หากเด็กหรือวัยรุ่นเริ่มมีปัญหาทางอารมณ์ หรือพฤติกรรมแม้เพียงเล็กน้อย ควรรีบมาปรึกษาจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น เพื่อรับทราบวิธีการช่วยเหลือที่เหมาะสมต่อไป
|