การนอนในวัยต่างๆ (ตอนที่ 3)
การนอนในวัยต่างๆ (ตอนที่ 3)
อ.ดร.ปุณฑริกา สุวรรณประเทศ
ภาควิชาสรีรวิทยา ศูนย์นิทรรักษ์ศิริราช
Faculty of
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
ในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น (young adulthood) รูปแบบของการนอน ถ้าดูแบบผิวเผิ่นจะค่อนข้างคงที่ แต่จริงๆ แล้ว มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น ในช่วงอายุระหว่าง 20 ถึง 30 ปี ช่วงเวลาของการนอนลึก (deep sleep) จะลดลงประมาณครึ่งหนึ่ง และจำนวนครั้งของการตื่นระหว่างกลางคืนจะเพิ่มขึ้น 2 เท่า เมื่ออายุย่างเข้า 40 ปี โดยทั่วไปจะพบว่าไม่มีการนอนลึกหรือการนอนในช่วง stage 4 แล้ว แต่อาจจะพบการนอนลึกในช่วง stage 3 อยู่บ้าง
สำหรับผู้หญิงในวัยนี้ที่มีการตั้งครรภ์ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับร่างกายมีผลต่อการนอน คือในระหว่างตั้งครรภ์ช่วงไตรมาสแรก หญิงมีครรภ์บางคนจะมีอาการง่วงอยู่ตลอดเวลา และถ้าโอกาสเอื้ออำนวย อาจจะนอนได้ยาวขึ้น 1-2 ชั่วโมงต่อคืน แต่เมื่อเข้าไตรมาสที่ 2 และ 3 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและระดับฮอร์โมนมากขึ้น ทำให้การนอนมีคุณภาพ (sleep efficiency) ลดลง ส่งผลให้มีอาการอ่อนเพลีย ซึ่งอาการอ่อนเพลียและง่วงนอนจะเพิ่มมากขึ้นในช่วงหลังคลอด เนื่องจากความวิตกกังวลเกี่ยวกับบุตร ทำให้หลับๆ ตื่นๆ ตลอดคืน และยังรวมถึงการให้นมบุตรในช่วงเวลากลางคืน ซึ่งในปัจจุบันนี้นักวิจัยกำลังให้ความสนใจเกี่ยวกับกรณีการนอนของหญิงตั้งครรภ์ที่ไม่มีคุณภาพ อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังตั้งครรภ์ (post-partum depression)
สำหรับผู้หญิงที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ ก็อาจจะมีประสปการณ์ของการนอนที่เปลี่ยนแปลงในรอบเดือนได้ ซึ่งก็เป็นเหตุจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกายในรอบเดือน กล่าวคือ ในระหว่างไข่ตก (ovulation) และการมีประจำเดือน (menses) รอบถัดไป ผู้หญิงบางคนจะง่วงหลับได้เร็วขึ้นและมีการนอนในช่วง REM ได้เร็วกว่าปกติ
เมื่อเข้าวัยกลางคน (middle age) การนอนลึกในช่วง stage 3 เริ่มที่จะลดลง การตื่นกลางดึกอาจเกิดได้บ่อยครั้งขึ้นและการตื่นมีเวลานานขึ้น พบได้บ่อยครั้งที่มักจะตื่นหลังจากนอนได้ 3-4 ชั่วโมง ในผู้หญิงที่อยู่ในวัยหมดประจำเดือน (menopause) อาการร้อนวูบวาบ (Hot flashes) เป็นต้นเหตุสำคัญของการตื่นขึ้นมากลางดึก และอาจนำไปสู่โรคนอนไม่หลับ (insomnia) ได้
