การศัลยกรรมแก้ไขความผิดปกติของรูปหน้า
การศัลยกรรมแก้ไขความผิดปกติของรูปหน้า
อ.นพ.สิทธิโชค ทวีประดิษฐ์ผล
สาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่ง
ภาควิชาศัลยศาสตร์
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
ศัลยกรรมแก้ไขความผิดปกติของรูปหน้าเป็นส่วนหนึ่งของศัลยกรรมตกแต่งในส่วนของศัลยกรรมใบหน้า และกะโหลกศีรษะ (Cranio-Maxillo-Facial Surgery) จุดประสงค์เพื่อแก้ไขความผิดปกติของใบหน้าที่เกิดขึ้นตั้งแต่กำเนิด หรือเกิดขึ้นภายหลัง นอกจากนี้ในบางกรณีอาจเพื่อทำให้ใบหน้าได้สัดส่วนและสวยงามมากขึ้น
ความผิดปกติของรูปหน้าเกิดขึ้นได้ทั้งในส่วนของผิวหนัง กล้ามเนื้อ และกระดูก ดังนั้นในการผ่าตัดแก้ไขแต่ละครั้งศัลยแพทย์ต้องมีการประเมินผู้ป่วยว่ามีความผิดปกติขึ้นในส่วนใด แล้วจึงวางแผนในการผ่าตัดแก้ไขเพื่อให้ได้รูปทรงที่สวยงามใกล้เคียงปกติ ทั้งนี้การผ่าตัดอาจจะมีทั้งการตัดส่วนที่ไม่ต้องการออกเสริมส่วนที่ขาดหายไป หรือทั้งสองอย่างร่วมกัน
ศัลยกรรมแก้ไขความผิดปกติของรูปหน้าตั้งแต่กำเนิด เช่น
- ความผิดปกติของรูปหน้าตั้งแต่กำเนิด เช่น ปากแหว่ง เพดานโหว่ (Cleft lip Palate)
- โรคสมองยื่นบริเวณหว่างตา (Frontoethmoidalencephalomeningocele)
- ความผิดปกติของกะโหลกศีรษะ (Craniosynostosis)
ผู้ป่วยในกลุ่มนี้มักจะมีความผิดปกติของส่วนอื่นๆ ของร่างกายร่วมด้วย และการแก้ไขจึงจำเป็นที่จะต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ เช่น ศัลยแพทย์ตกแต่ง, ประสาทศัลยแพทย์, กุมารแพทย์, แพทย์ด้านโสตนาสิก ลาริงซ์, จักษุแพทย์ ร่วมกันในการวางแผนการรักษาร่วมกัน
ศัลยกรรมแก้ไขความผิดปกติของรูปหน้าที่เกิดขึ้นภายหลัง เช่น
- อุบัติเหตุ
- การผ่าตัด
- หนังตาตก
- กล้ามเนื้อใบหน้าเป็นอัมพาต (Bell Palsy)
การผ่าตัดแก้ไขในผู้ป่วยกลุ่มนี้จำเป็นจะต้องได้รับการประเมินอย่างละเอียดว่าความผิดปกติเกิดขึ้นจากส่วนใดของใบหน้า แล้วจึงวางแผนในการผ่าตัดแก้ไข เพื่อให้ได้รูปหน้าที่ใกล้เคียงกับปกติมากที่สุด
ศัลยกรรมกราม (Orthognathic Surgery) คือ การผ่าตัดเพื่อแก้ไขการสบฟันที่ผิดปกติ ซึ่งมักจะเกี่ยวข้องกับการตัดเลื่อย เลื่อน ยึดตรึงขากรรไกรบนและ/หรือล่าง ในตำแหน่งที่ต้องการ เพื่อแก้ไขทั้งความพิการแต่กำเนิด ความผิดปกติจากอุบัติเหตุ ความผิดปกติจากการมีเนื้องอก หรือการสร้างสมดุลของใบหน้าเพื่อความงาม เป็นต้น
การทำงานด้านนี้ต้องทำงานร่วมกับทันตแพทย์จัดฟันอย่างใกล้ชิด เพื่อให้ผลออกมาดีทั้งในเรื่องของหน้าที่การงาน และการบดเคี้ยวพร้อมๆ ไปกับความได้สมดุลของรูปหน้า
ศัลยกรรมแก้ไขรูปหน้าเพื่อความสวยงาม
ในผู้ป่วยบางรายอาจจะมีใบหน้าที่ไม่ได้สัดส่วน และต้องการแก้ไขเพื่อความสวยงาม เช่น โหนกแก้มสูง, มุมกรามล่างใหญ่, คางสั้น, จมูกไม่ได้สัดส่วน เป็นต้น
การแก้ไขรูปหน้าเพื่อความสวยงามนี้ มีทั้งการตัดออก, การเสริมด้วยวัสดุทางการแพทย์ หรือเนื้อเยื่อของผู้ป่วยเอง เพื่อให้ได้ผลการผ่าตัดที่ดี และได้ใบหน้าที่สวยงามได้รูปทรงดีขึ้น