พังผืดใต้ลิ้น ปัญหาของเจ้าตัวเล็ก
พังผืดใต้ลิ้น ปัญหาของเจ้าตัวเล็ก
ผศ.นพ.มงคล เลาหเพ็ญแสง
ภาควิชาศัลยศาสตร์
Faculty of
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
มีทารกจำนวนหนึ่งที่เกิดมาพร้อมพังผืดใต้ลิ้น ทำให้มีปัญหาในการดูดนม ปัญหานี้ดูเหมือนจะเล็กแต่ก็ไม่เล็กสำหรับแม่และทารก
พังผืดใต้ลิ้น เป็นเยื่อบางๆ บริเวณโคนลิ้นที่เกิดขึ้นในทารกทุกคน ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ เพียงแต่ทารกบางรายอาจมีพังผืดติดมากจนถึงบริเวณปลายลิ้น ทำให้เกิดปัญหาการเคลื่อนไหวของลิ้น ที่เป็นตัวช่วยในการดูดนมจากเต้าของแม่ โดยทารกจะแลบลิ้นไปที่ลานหัวนมและรีดน้ำนมเข้าช่องปาก หากทารกมีพังผืดติดใต้ลิ้นมากเกินไป จะทำให้ปลายลิ้นขยับออกมาที่ลานหัวนมไม่ได้เมื่อต้องดูดนม คือแทนที่จะใช้ลิ้นช่วยในการดูดนม กลับต้องใช้เหงือกช่วยแทน เมื่อดูดบ่อยครั้งเข้า จะทำให้มารดาเกิดความเจ็บปวด เนื่องจากหัวนมแตกและเป็นอุปสรรคต่อการให้นมบุตร
วิธีสังเกตว่าลูกน้อยของคุณมีภาวะนี้หรือไม่ ให้ดูจากการงับหัวนมของทารก จะงับไม่ค่อยติด ดูดนมเบา ดูดนมบ่อย แต่น้ำหนักตัวไม่เพิ่มขึ้นตามกำหนด มีอาการตัวเหลือง สำหรับมารดาก็จะมีอาการเจ็บขณะที่ทารกดูดนม อาจมีหัวนมแตกเป็นแผล ทำให้เต้านมอักเสบได้ ปัจจุบันคณะผู้ทำการรักษาได้ประยุกต์วิธีการผ่าตัดโดยใช้ยาชาเฉพาะที่มาใช้ ซึ่งได้พิสูจน์แล้วว่าทำการรักษาได้อย่างปลอดภัย และมีประสิทธิภาพเท่าเทียมกับการรักษาโดยการดมยาสลบ จากนั้นขลิบพังผืดใต้ลิ้นเป็นอันผ่าตัดเสร็จเรียบร้อย วิธีนี้ดีที่ เด็กสามารถดูดนมและกลับบ้านได้ทันทีหลังผ่าตัด
ปัญหาอื่นของภาวะลิ้นติดนอกจากการดูดนมแม่ ยังมีในเด็กโตที่มีพังผืดยึดมาถึงบริเวณปลายลิ้น อาจพูดไม่ได้ พูดช้า ไม่ชัดโดยเฉพาะตัวควบกล้ำ และมีปมด้อยได้ แต่เนื่องจากพังผืดที่เกิดในทารกแรกเกิดมีแนวโน้มที่จะยืดออกเองได้ จึงยังไม่มีข้อบ่งชี้ชัดเจนในการรักษา หากยังไม่มีปัญหาเรื่องการดูดนมแม่ แพทย์ก็จะทำการนัดมาตรวจเป็นระยะๆ หากพังพืดยืดออกได้เองก็ไม่ต้องทำการรักษา หากไม่ยืดออกก็จะพิจารณาการรักษาต่อไป ซึ่งทางโรงพยาบาลศิริราช ได้จัดตั้งคลินิกรักษาพังผืดใต้ลิ้นเพื่อการดูแลรักษาครบวงจร ทำให้ลูกน้อยได้ประโยชน์จากการดูดนมแม่อย่างเต็มที่ และหมดปัญหาในการพูด