เรียนรู้...การดูแลผิว หลังทำเลเซอร์
เรียนรู้...การดูแลผิว หลังทำเลเซอร์
รศ.พญ.รังสิมา วณิชภักดีเดชา
ศูนย์เลเซอร์ผิวหนังและศัลยกรรมผิวหนัง
ภาควิชาตจวิทยา
Faculty of
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
การทำเลเซอร์ผิวหนัง ไม่ว่าจะทำเพื่อความงามหรือเพื่อรักษาสภาวะของผิวหนังบางอย่าง เราควรจะเรียนรู้วิธีการดูแลผิวหลังการทำเลเซอร์อย่างถูกวิธี เพื่อให้ผลลัพธ์ของการทำเลเซอร์ผิวหนังออกมาดีภายในเวลารวดเร็ว โดยไม่เกิดผลข้างเคียง หรือเกิดน้อยที่สุด
การทำเลเซอร์ผิวหนังคืออะไร
การรักษาหรือปรับสภาพผิวโดยการใช้เลเซอร์เป็นการใช้พลังงานจากแสงที่มีความยาวคลื่นเฉพาะ ส่งไปยังเซลล์เป้าหมายบนผิวหนังที่ดูดซับพลังงานแสงได้ดี ทำให้เกิดการทำลายเซลล์เป้าหมายนั้นอย่างเฉพาะเจาะจง โดยมีผลต่อเซลล์อื่นที่อยู่ข้างเคียงน้อยมาก การปรับสภาพผิวโดยการใช้เลเซอร์นี้ไม่จำเป็นแต่เฉพาะในเรื่องความสวยงาม เช่น การลบริ้วรอย จุดด่างดำ หรือแก้ปัญหารูขุมขนกว้างเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงการรักษาภาวะบางอย่างได้ด้วย เช่น เนื้องอกผิวหนังเล็กๆ น้อยๆ หูด กระเนื้อ เป็นต้น
การทำเลเซอร์ผิวหนังมีกี่ชนิด
การรักษาด้วยเลเซอร์แบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ ๆ คือ เลเซอร์ชนิดที่ทำให้เกิดแผล คือทำเลเซอร์เสร็จแล้วเกิดแผล ทั้งแบบเกิดแผลบางส่วน หรือเกิดแผลเต็มพื้นที่ที่ทำการรักษา และเลเซอร์ชนิดที่ไม่ทำให้เกิดแผล
เกิดอะไรขึ้นกับผิวหนังระหว่างการทำเลเซอร์
เมื่อแสงเลเซอร์มากระทบผิวหนัง เซลล์เป้าหมายจะรับพลังงานแสงไว้ และจะมีการเปลี่ยนแปลงพลังงานที่ได้รับให้เป็นความร้อน ส่งผลให้เกิดการทำลายเซลล์เป้าหมายนั้น ภายหลังการรักษาด้วยเลเซอร์ เซลล์ผิวหนังที่ต้องการทำลายจะถูกทำลายไป โดยกรณีที่ใช้เลเซอร์ที่ทำให้เกิดแผล จะมีการหลุดลอกของเซลล์ผิวหนังชั้นบนออกไปด้วย จากนั้นร่างกายมีกระบวนการซ่อมแซมผิวหนังบริเวณนั้น และมีการหายของแผลเกิดขึ้น ทำให้ผิวกลับสู่สภาพปกติ
ทำไมต้องดูแลผิวเป็นพิเศษหลังทำเลเซอร์
เนื่องจากภายหลังการรักษาด้วยเลเซอร์ ผิวหนังจะมีสภาพบอบบางกว่าปกติ ระคายเคืองง่าย และไวต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ผิวจะมีการสูญเสียน้ำ และไวต่อแสงแดดมากขึ้น บางครั้ง อาจมีแผลซึ่งจะทำให้เกิดรอยคล้ำจากแสงแดด หรืออาการระคายเคืองของผิวจากการรักษา ภายหลังการทำเลเซอร์จึงต้องมีการดูแลผิวหนังเป็นพิเศษ โดยควรให้ความชุ่มชื้นกับผิวเพิ่มขึ้น และปกป้องผิวจากแสงแดดมากเป็นพิเศษ เพราะการดูแลรักษาผิวหลังทำเลเซอร์อย่างไม่ถูกวิธี อาจมีผลต่อการหายของแผล หรือทำให้มีผลข้างเคียงเกิดขึ้นตามมาได้
วิธีการดูแลผิวหลังทำเลเซอร์
ภายหลังการทำเลเซอร์โดยเฉพาะชนิดที่ทำให้เกิดแผลมักจะมีผลทำให้ผิวไวต่อแสงมากขึ้น และมีรอยดำจากการถูกแสงแดดง่ายขึ้น ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดด และควรใช้ครีมกันแดดอย่างสม่ำเสมอ ในบางกรณี ผิวอาจจะมีอาการแห้งตึง เกิดการระคายเคืองได้ง่าย จึงควรใช้ครีมที่เพิ่มความชุ่มชื้นแก่ผิวหนัง เพื่อช่วยให้กระบวนการหายของแผลเกิดขึ้นได้ดีอีกด้วย
เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวอย่างไร หลังจากทำเลเซอร์
ผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับผิวภายหลังการทำเลเซอร์ควรเป็นผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมสำหรับผิวแพ้ง่าย และไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิว รวมถึงให้ความชุ่มชื้นในระดับที่เพียงพอแต่ไม่เหนอะหนะมากจนเกินไป เมื่อให้ความชุ่มชื้นแก่ผิวเป็นอย่างดีแล้ว จึงปกป้องผิวจากรังสี UV ด้วยการใช้ครีมกันแดด ที่เหมาะสมกับผิวบอบบางหลังทำเลเซอร์ ในกรณีที่ไม่แน่ใจว่าควรใช้ผลิตภัณฑ์ใดภายหลังการรักษาด้วยเลเซอร์ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ในแสงแดดจะมีทั้งรังสี UVA ซึ่งทำให้ผิวคล้ำ และรังสี UVB ซึ่งทำให้ผิวไหม้ โดยรังสี UVB จะมีสูงในช่วงเวลา 10.00-14.00 น. ส่วนรังสี UVA จะมีปริมาณสูงตลอดทั้งวัน
วิธีการสังเกตว่าครีมกันแดดสามารถปกป้องผิวจาก UVB ได้ดีหรือไม่ ให้ดูที่ค่า SPF โดยครีมกันแดดที่มีค่า SPF อย่างน้อย 30 ขึ้นไปจึงจะสามารถป้องกัน UVB ได้ดีและเหมาะสมกับผิวภายหลังการรักษาด้วยเลเซอร์ ส่วนการป้องกันรังสี UVA ของครีมกันแดดให้ดูที่ค่า PA โดยค่า PA ควรอยู่ที่ ++ จึงจะสามารถปกป้องแสงแดดได้ดี หรือมีสัญลักษณ์ UVA
สำหรับผู้ที่ได้รับการทำเลเซอร์ควรใช้ครีมกันแดดอย่างสม่ำเสมอเพื่อลดผลข้างเคียง เช่น การเกิดรอยดำภายหลังการทำเลเซอร์ และหากเลือกใช้ครีมกันแดดที่สามารถป้องกันและลดอาการระคายเคืองผิวภายหลังการรักษาด้วยเลเซอร์ ก็จะยิ่งมีประโยชน์ในการดูแลผิวมากยิ่งขึ้น
