เลือด... ต่อชีวิต
เลือด... ต่อชีวิต
ผศ.พญ.ปาริชาติ เพิ่มพิกุล
ภาควิชาเวชศาสตร์การธนาคารเลือด
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โลหิต หรือเลือด ฟังดูแล้วอาจจะน่ากลัวสำหรับใครหลายคน แต่กับโรงพยาบาลแล้ว เป็นสิ่งจำเป็นและสำคัญอย่างยิ่งในการรักษาผู้ป่วย
ภาวะขาดแคลนเลือดยังคงเป็นปัญหาใหญ่สำหรับโรงพยาบาลอยู่เสมอ แม้ว่าจะมีผู้บริจาคมากมายเพียงใด ก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการกับจำนวนผู้ป่วยซึ่งมีอยู่จำนวนมากและมีการใช้เลือดอยู่ทุกวัน โดยเฉพาะผู้ป่วยที่เป็นโรคเลือด มะเร็ง ต้องผ่าตัด หรือประสบอุบัติเหตุ นอกจากนี้ยังมีการรักษาหลายๆ อย่างในปัจจุบันที่ทำให้ผู้ป่วยมีชีวิตรอดปลอดภัยหรือรักษาให้หายได้ ก็เพราะมีเลือดมาสนับสนุน
ความสำคัญของเลือด อยู่ที่การมีเลือดพร้อมให้ผู้เจ็บป่วยได้ทันท่วงที โดยที่หน่วยงานหรือธนาคารเลือดที่รับบริจาคเลือดนั้น จะต้องคัดกรองและทดสอบเพื่อความปลอดภัย เพื่อให้แน่ใจว่าผู้ที่บริจาคเลือดนั้น มีสุขภาพแข็งแรง บริจาคเลือดได้อย่างปลอดภัย ขณะเดียวกันก็มีเลือดที่สามารถให้แก่ผู้ป่วยอย่างปลอดภัยตามเกณฑ์ที่กำหนด ส่วนอุปกรณ์ที่ใช้ เช่น เข็ม ก็เป็นแบบปลอดเชื้อ ใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง
ถึงตอนนี้ใครหลายคนที่ต้องการบริจาคเลือด อาจต้องการคำแนะนำในการเตรียมร่างกายให้พร้อมก่อนการบริจาคเลือด ซึ่งท่านต้องมีสุขภาพที่แข็งแรง ไม่เจ็บป่วย มีน้ำหนักตัว 50 กิโลกรัมขึ้นไป นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 6 ชั่วโมง รับประทานอาหารได้ตามปกติ เลี่ยงอาหารประเภทที่มีไขมันสูง เนื่องจากจะทำให้สีของพลาสมาผิดปกติ มีสีขาวขุ่น ไม่สามารถนำไปใช้ได้ งดสูบบุหรี่และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ หรือรับประทานยาแก้อักเสบใดๆ มา นอกจากนี้ควรดื่มน้ำเพิ่ม 3-4 แก้ว จะเป็นน้ำเปล่า น้ำผลไม้ นม หรือน้ำหวานก็ได้ เพื่อเพิ่มปริมาณสารน้ำในร่างกาย และลดอาการแทรกซ้อน เช่น มึนงง อ่อนเพลีย หรือวิงเวียนศีรษะที่อาจเกิดขึ้น
การบริจาคเลือด นอกจากเป็นกุศลที่ยิ่งใหญ่ ได้ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์แล้ว ผลดีที่ตามมาคือ ได้รับการประเมินสุขภาพเบื้องต้นว่า ยังมีสุขภาพแข็งแรง มีระบบการไหลเวียนของเลือดดี ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ และมีหุ่นเพรียวลมด้วย