คุมกำเนิดอย่างไร...ถ้าจะให้ลูกกินนมแม่ ตอนที่ 2
คุมกำเนิดอย่างไร...ถ้าจะให้ลูกกินนมแม่ ตอนที่ 2
รศ.นพ.วิทยา ถิฐาพันธ์
ภาควิชาสูติศาสตร์ - นรีเวชวิทยา
Faculty of
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
วิธีการคุมกำเนิดหลังคลอดมีได้หลายวิธี ผมจะขอแนะนำเฉพาะวิธีที่ใช้กันบ่อยๆ นะครับ
ยาเม็ดคุมกำเนิด
ในยาเม็ดคุมกำเนิดทั่วไปจะมีฮอร์โมนอยู่ 2 ชนิดรวมกัน คือเอสโตรเจน และ โปรเจสเตอโรน สำหรับสัดส่วนของฮอร์โมนทั้ง 2 ชนิดที่นำมาผสมกันมีได้หลากหลายเพื่อให้เหมาะกับผู้หญิงแต่ละคนที่มีการตอบสนองต่อยาไม่เท่ากัน และเพราะการผสมกันหลายรูปแบบนี่แหละทำให้ยาคุมกำเนิดมีมากมายหลายชนิดและหลายยี่ห้อ
ในคุณแม่ที่กำลังให้นมลูกอยู่ควรรับประทาน ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนในปริมาณที่น้อยที่สุดหรือถ้าไม่มีเลยก็จะยิ่งดี เพราะฮอร์โมนตัวนี้จะทำให้การสร้างน้ำนมน้อยลง ในปัจจุบันมียาเม็ดคุมกำเนิดที่มีเฉพาะฮอร์โมนที่ชื่อว่า โปรเจสเตอโรน เท่านั้นวางจำหน่ายให้คุณแม่ที่ให้นมลูกเลือกใช้ได้ ถ้าอยากทราบว่ายาคุมที่ว่าชื่ออะไรหรือยี่ห้ออะไรมีฮอร์โมนอะไรบ้างขอให้ถามคุณหมอหรือเภสัชกรจะดีกว่าครับ เพราะถ้าให้อธิบายจะยืดยาวเกินไป
ห่วงคุมกำเนิด
ห่วงคุมกำเนิดส่วนมากทำจากแท่งพลาสติก โดยทำเป็นรูปร่างต่างๆ มากมายเพื่อให้ยัดเข้าไปในโพรงมดลูกได้โดยไม่หลุดออกมา เช่น ทำเป็นรูปตัวที (T) รูปเลข 7 เป็นต้น ห่วงที่ใส่เข้าไปในโพรงมดลูกจะไปขัดขวางไม่ให้ตัวอ่อนฝังตัวในผนังมดลูกและเจริญเติบโตต่อไปได้ ผลก็คือจะไม่มีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น การใส่ห่วงในคุณแม่หลังคลอดทำได้ง่ายมาก แค่คุณหมอตรวจภายในหาตำแหน่งของมดลูกให้แน่ชัดก็ใส่ได้เลย ใช้เวลาเพียง 2 - 3 นาทีก็เสร็จแล้ว หลังจากนั้นห่วงก็จะคาอยู่ในมดลูกไปอีกนานเท่าที่เราจะปล่อยไว้
อย่างไรก็ตาม ผมอยากแนะนำให้คุณแม่ที่ใส่ห่วงคุมกำเนิดแวะไปให้คุณหมอตรวจดูบ้างว่าห่วงยังอยู่ดีมีสุขในมดลูกอยู่หรือเปล่า จะปีละหนสองหนก็ได้ ผมเคยเจอคุณแม่บางคนใส่ห่วงมาตั้งแต่เป็นสาวจนผมเริ่มหงอกแล้วยังไม่เคยไปหาหมอตรวจเลยก็มี ถ้าโชคดีไม่มีปัญหาก็แล้วไป แต่บางคนโชคไม่ดีห่วงอาจจะหลุดไปเมื่อไรก็ไม่รู้ บางคนห่วงไม่หลุดแต่เลื่อนออกมาจากปากมดลูก เวลามีเพศสัมพันธ์เลยไปตำปลายอวัยวะเพศของสามีก็มี แค่คิดก็หวาดเสียวแล้วครับ
ถุงยางอนามัย
การใช้ถุงยางอนามัยในการคุมกำเนิดเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่มีประสิทธิผลดี แต่เวลาใช้อาจจะน่ารำคาญใจซักหน่อยสำหรับบางคน เพราะเวลาจะใส่ถุงยางจะต้องรอให้อวัยวะเพศชายแข็งตัวเสียก่อน ไม่งั้นมีหวังหลุดหรือใส่ไม่ได้ บางคนไม่เตรียมให้พร้อมมัวแต่ควานหาถุงยางอยู่นานก็ไม่เจอซักทีเลยหมดอารมณ์เลยก็มี
นอกจากปัญหาตอนใส่แล้ว ตอนจะถอดถุงยางออกก็มีปัญหาอีกเหมือนกัน เพราะต้องรีบถอดออกหลังเสร็จกิจ ขืนมัวลีลาท่ามากจนอวัยวะเพศอ่อนตัว ถุงยางอาจจะหลุดและทำให้น้ำเชื้อเข้าไปในช่องคลอด ท้องไม่รู้ด้วยนะ
สรุป
การมีเพศสัมพันธ์หลังคลอดโดยที่คุณแม่จะให้นมลูกไปด้วยเป็นเรื่องที่สามารถทำได้ เพียงแต่ต้องเพิ่มความระมัดระวังในการเลือกวิธีคุมกำเนิดให้มากขึ้นอีกหน่อย ถ้าจะใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดก็ต้องเลือกชนิดที่ไม่มีฮอร์โมนที่จะไปออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างน้ำนมด้วยนะครับ สำหรับรายละเอียดของวิธีการต่างๆ ผมคิดว่าคุณแม่ควรจะถามจากคุณหมอที่ดูแลอยู่จะดีกว่า ขอให้มีความสุขจากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ท้องและยังให้นมลูกได้โดยทั่วถึงกันทุกท่านเทอญ
